De oren

 

Al bij de geboorte gebruikt het kitten zijn gehoor. Maar pas na 9 dagen gaan de ogen open. Met 12 dagen draait het kitten zijn hoofd naar de richting van het geluid en al na weer een week is hun scherp gehoor bijna volledig ontwikkeld. Een dozijn spieren draaien de oren, onafhankelijk van elkaar tot bijna 180°. Kittens horen niet alleen duidelijker dan de mens, maar ook zelfs beter dan een hond.

Vanaf de 3e week leren de kittens belangrijke geluiden van onbelangrijke te onderscheiden. Voor de laatste zijn ze later Oostindisch doof.

 

Je ziet de namen ook als je er met de cursor (pijltje) op gaat staan.
Uit: Katten, uitg. Het Spectrum

 

a Oorschelp of pinna b Uitwendige gehoorgang
c Trommelvlies d Middenoor
e Gehoorbeentjes (hamer, aambeeld en stijgbeugel) f Ovale venster
g Slakkenhuis h Buis van Eustachius
i Geluidsgevoelige orgaan van Corti (in de gele spiraal) j Gehoorzenuw
k Evenwichtsorganen

De geluidsgolven worden opgevangen door het trechtervormige buitenoor, de uitwendige gehoorgang (b) en doorgegeven naar het trommelvlies (c). Dit vlies trilt als de huid van een trommel en brengt 3 kleine botjes (e) in het middenoor (d) in beweging. Deze geven op hun beurt de beweging door aan de ingang van het binnenoor, het ovale venster (f). Daarna bereiken de geluidsgolven het slakkenhuis (g), een systeem van kronkelige, met vocht gevulde kamers. Binnen deze kamers ligt het geluidsgevoelige orgaan van Corti (i), dat de golven vertaalt in elektrische impulsen en die via de gehoorzenuw (j) naar de hersenen zendt.

Het evenwichtsorgaan (k, de groene kronkels) zorgt ervoor dat de kat weet welke kant boven is. Het bestaat uit een aantal met vloeistof gevulde kamers, die zijn bezet met miljoenen kleine haartjes.
Wanneer de haartjes bewegen, zenden tastzenuwuiteinden signalen naar de hersenen. In de onderste kamers bevinden zich kristalletjes op de haartjes. Deze kristalletjes drukken op de haartjes die op een bepaald moment onderaan zijn. Dit zorgt dus voor de boven- en onderoriëntatie.
In de half-cirkelvormige kanalen steken de haartjes in velletjes weefsel, die met de vloeistof in de kanalen meebewegen. Dit gebeurt telkens als de kat de kop beweegt en werkt dus als het klotsen van water in een glas.
De 3 kanalen staan in feite loodrecht op elkaar en geven hierdoor informatie over richting en snelheid van elke beweging die de kat maakt.

Katten hebben 24 uur per dag een open oor. De trechtervormige oorschelpen van de altijd spitse oren vangen de kleinste trillingen op. Zacht ruisen of ritselen zet automatisch de beweging in gang, want de herkenning van geluiden van prooidieren is aangeboren. Alle andere geluiden leren ze.

Katten hebben een uitstekend gehoor. Ze zijn in staat om de verschillen in dichtslaande autodeuren te onderscheiden.

De kat hoort hogere geluiden dan de hond.

Een kat hoort geluiden van boven de 45.000 hertz (het geluid van vleermuizen). Voor mensen is alles hoger dan 20.000 hertz niet meer te horen.

Net als bij de mens neemt het waarnemen van hoge tonen af met het vorderen van de leeftijd. Als de kat 3 jaar is, begint dit al. Als ze 4.5 jaar zijn is het al duidelijk te constateren. Een normale kat heeft niet alleen een gevoelig gehoor met een grote omvang, maar is ook in staat de richting zeer precies te bepalen.

Hij kan geluidsbronnen onderscheiden die niet meer dan 5° uit elkaar liggen; dat is ongeveer 8 cm op een afstand van 1 meter.
Dit is net genoeg voor het jagen in volslagen duisternis.

Bij sommige witte katten, in het bijzonder die met blauwe ogen, komt doofheid voor die al optreedt na ongeveer 5 dagen.

Ook bij oude katten komt doofheid voor als gevolg van het minder beweeglijk worden van de gehoorbeentjes en het degenereren van de zenuwen van het binnenoor.

Dove katten compenseren dit gebrek met een scherper gezichtsvermogen, een betere reuk en een extra gevoeligheid voor trillingen.

Oorontsteking: De zogenoemde Otitis (oorontsteking) kan door mijten, bacteriën of schimmels veroorzaakt worden.

Bij oormijten zie je zwarte kruimelige uitscheidingen en een sterke jeuk. De oren lijken vies. Bij de behandeling met medicijnen is het belangrijk dat ze voldoende lang en regelmatig gebruikt worden om alle mijten in hun diverse ontwikkelingsstadia te pakken. Anders bestaat het gevaar van oorontsteking die naar het middenoor overslaat. Een middenoorontsteking wordt gekenmerkt door het scheef houden van de kop. Ga onmiddellijk naar de dierenarts en laat de kat behandelen.

Gebruik geen wattenstokjes voor het schoonmaken van de oren, maar een papieren zakdoek om het vuil uit de oren te halen.

 

Aangeboren doofheid.

Witte katten kunnen zowel aan één oor als aan beide oren doof zijn. Hoewel doofheid voorkomt in combinatie met blauwe ogen, komt het ook voor dat witte katten met oranje ogen doof zijn. Deze doofheid, die te wijten is aan een degeneratie van het slakkenhuis, is onafwendbaar en dus niet te genezen. De doofheid begint meestal vier tot 6 dagen na de geboorte. Een dove poes zal meestal een slechte moeder zijn omdat ze haar jongen niet kunnen horen. Het is dus af te raden met een dove poes te fokken.

De studies van Mair (1977) en Bergsma & Brown (1971) lieten zien dat witte katten met gekleurde ogen vaker niet doof zijn dan blauwogige witte katten. Odd-eyed katten (één oog pigmentloos=blauw, het andere gekleurd) blijken vaak doof te zijn aan de blauwogige kant. De BAER-test (ook wel BAEP-test genoemd) kan nauwkeurig vaststellen of een kat éénzijdig of tweezijdig doof is. Doofheid bij witte katten is vrij uitvoerig bestudeerd om meer te weten te komen over vergelijkbare doofheid bij mensen (Bosher and Hallpike (1965), Mair and Elverland (1977) en Elverland and Mair (1980)).

Doof door ouderdom.

Doofheid komt ook voor bij het ouder worden. Dit heeft dan meestal te maken met het minder beweeglijk worden van de gehoorbeentjes en het degenereren van de zenuwen van het binnenoor.

Doof door ziekte.

Ook oorontstekingen kunnen het gehoor schaden.

Compensatie.

Het is niet echt bewezen, maar dove katten compenseren hun doofheid waarschijnlijk met een scherper gezichtsvermogen en een betere reuk. Door de neus zal de kat dan merken dat je in de buurt bent. Ook zijn ze extra gevoelig voor trillingen.

Bij een gedeeltelijke doofheid kan de kat door hard in de handen te klappen voor gevaren worden gewaarschuwd.

Niet naar buiten.

Het is natuurlijk overbodig om te zeggen dat je een dove kat niet buiten de tuin moet laten. Hij zal dan niet lang overleven.

Veranderingen.

Veranderingen in de omgeving zullen de kat uit zijn evenwicht brengen. Ook als je met vakantie gaat of om een andere reden voor lange tijd van huis bent, moet je ervoor zorgen dat de kat in goede en vertrouwde handen is. Laat hem van tevoren uitgebreid kennis maken met de verzorger. Het beste is danook om die verzorging in zijn eigen omgeving te laten plaatsvinden en de kat dus niet tijdelijk te verhuizen.